Het boek El Mundo, wereldmuziek in woord en beeld, komt niet zomaar uit de lucht vallen. Hoewel het een samenwerkingsproject van negen mensen is, valt er één extra op: Ab de Haas, in het boek ook wel mister El Mundo genoemd en in het voorwoord bejubeld door Vincent Bijlo.

Ab de Haas presenteert sinds 2007 het radioprogramma El Mundo, dat in 2019 12,5 jaar bestaat. Wat is een beter moment om het boek El Mundo te presenteren dan bij de viering daarvan op 27 september in het Stadsmuseum in Harderwijk?

In het boek staat de wereldmuziek centraal en kan de lezer creatief kennismaken met 50 muzikanten/groepen die muziek maken die zeer de moeite waard is maar nooit de hitparades zal bereiken. In het boek gaat het over de muziek, maar wie is Ab de Haas eigenlijk? Hoe werd zijn interesse voor (wereld)muziek gewekt en is radioprogramma El Mundo ontstaan? Daarover hieronder meer.

Muziek

Ab groeide op in wat hij ‘een warm gezin met veel interesse in klassieke muziek’ noemt. Als puber raakte hij gefascineerd door de muziek en jongerencultuur van de jaren zestig. Hij woonde in Ede en kwam in contact met beatboerderijde Weerwolf in Leersum. Daar ging hij helpen met de Pr en versloeg hij weleens optredens of interviewde hij muzikanten. Hij weet nog goed dat hij Harry Muskee na zijn optreden met de Blizzards interviewde. Ab programmeerde ook wel bands in Ede.

Muzikale ideeën deed hij op door het luisteren naar de radio. Hij luisterde graag naar de Engelse radio waar hij presentator John Peel hoorde die meestal nieuwe muziek draaide. Peel zat destijds bij de zeezender radio London, later werd hij een gerespecteerde diskjockey voor de BBC. Ook de muziekkeuze van presentator en muziekjournalist Stan Rijven boeide hem.

Na zijn verhuizing naar Harderwijk in 1976 werd hij actief bij de stichting Jeugd- en Jongerenwerk. In 1988 programmeerde hij voor het eerst een Turkse- en een Afrikaanse band voor het Cultureel muziekfestival in een tent aan de Parkweg in Harderwijk. In de jaren negentig raakte hij betrokken bij het toenmalig kunst- en cultuurfestival Kulting, waar hij het publiek warm probeerde te maken voor Braziliaanse muziek.

Als Ab met zijn vrouw Nel ging reizen, kwam hij altijd terug onbekende cd’s, die hij vrienden en familie tijdens feestjes liet horen. De reacties waren steevast positief.

Het ontstaan van El Mundo

Ab speelde met de gedachte om radio te gaan maken en greep zijn kans toen eind 2006 in een lokaal krantje gevraagd werd om presentatoren. Het was een berichtje van Michael Langley, eigenaar van het internet radiostation Randmeerfm. Tijdens de kennismaking in een café, spraken ze af dat Ab met een format zou komen. Dat werd El Mundo. In het najaar van 2006 werden er proefopnames gemaakt, gevolgd door de eerste uitzendingen in 2007. Na ongeveer een half jaar wekelijks El Mundo te hebben gemaakt, registreerde Michael meer dan 6000 luisteraars via Randmeerfm. Dat was een mooi resultaat en het stimuleerde Ab om door te gaan en zijn activiteiten uit te breiden.

Hij ging ook wereldmuziekmuzikanten en singer-songwriters programmeren voor de Catharinakapel, een klein podium in het centrum van Harderwijk. Later deed hij dat ook voor het Papenstraattheater in Zwolle en Veluvine in Nunspeet. Hij zette de luisteraars via de radio op het spoor van vaak onbekende muzikanten, die dan later optraden op een van deze podia.

Ab: “Een mooi voorbeeld hiervan is Mambesak, een muziek- en dansgroep uit West Papoea. Via mijn werk kreeg ik contact met een van de bandleden die mij enthousiast maakte voor hun muziek. Het resulteerde in airplay in El Mundo gevolgd door een optreden in de Catharinakapel in 2008. Het publiek was volkomen overdonderd door hun muziek en performance! Datzelfde geldt ook voor de introductie van de Portugese fado in 2008. Het eerste optreden in de kapel van de groep Fado & Guitarras de Portugal leverde direct een groot publiek op. Tot en met vandaag zorgt de programmering van fado geheid voor een volle zaal. Een paar jaar later interviewde ik Fernando Lameirinhas, die zo mooi formuleerde: ‘Wij Portugezen exporteren weemoed’.”

Groeiende groep luisteraars

In 2010 vroeg de toenmalige voorzitter van Harderwijkfm Ab om El Mundo in Harderwijk te gaan maken. Na overleg stapte hij over naar de studio van Harderwijkfm. Dat kwam goed uit want eind 2010 stopte Michael Langley met Randmeerfm. Bij Harderwijkfm ging Ab samenwerken met technicus Regina Timmerije, die tot op vandaag bij El Mundo betrokken is

In het najaar van 2014 kwam via Rob Dokter de samenwerking op gang met de lokale radio in Zwolle. Voorjaar 2016 kwam ook de lokale radio in Deventer daarbij. Later ging Harderwijkfm samenwerken met Veluwefm in Ermelo en Putten. Deze samenwerking leverde een stevige toename van het aantal luisteraars op. Als extra service aan de luisteraar zette Ab El Mundo wekelijks op Mixcloud en sinds kort ook als podcast op www.abdehaas.nl.

De introductie van poëzie in El Mundo

Tijdens een verjaardagsfeestje raakte Ab in gesprek met de toenmalige Harderwijkse Stadsdichter Joz Brummans (Michel Martinus). Hij had inmiddels de gewoonte om wekelijks een artiest in de spotlights te zetten in het programmaonderdeel Artista de la Semana. Ab stelde voor om Joz wekelijks muziek van zijn Artista de la Semana toe te sturen, zodat Joz daar een gedicht bij kon maken. Deze samenwerking startte in januari 2010 met een gedicht dat geïnspireerd was op de diva van de Kaap Verdische morna: Cesaria Evora. Nadat El Mundo ook in Ermelo, Putten, Zwolle en Deventer werd uitgezonden, ontstond er een dichtersteam van lokale dichters. In Ermelo werd dat Fiet van Beek, Maaike Rijntjes in Zwolle en Wibo Kosters in Deventer. Wietse Hummel uit Harderwijk was ook een welkome aanvulling op het El Mundo dichtersteam. Het zijn de gedichten van deze vijf dichters die te vinden zijn in El Mundo, wereldmuziek in woord en beeld.